2017 yılında yaşanan gelişmeleri ve Bosna Hersek-Türkiye ilişkilerini değerlendiren Boşnak lider İzetbegovic, iki ülkenin her zaman birbirinin yanında olduğunu söyledi.
Boşnak lider İzetbegovic, “Bosna Hersek, Türkiye’nin dostudur. Bunu, 15 Temmuz’daki o kötü gecede verdiğimiz destekle bir kez daha gösterdik. Onun dışında Türkiye halkı, devleti ve yöneticileri, bizi her daim karşılıksız desteklemiştir.” dedi.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak Üyesi ve Demokratik Eylem Partisi (SDA) Genel Başkanı Bakir İzetbegovic, 2017 yılında yaşanan gelişmeleri, Türkiye’nin bölgedeki etkisini ve diğer bölge ülkeleri ile Bosna Hersek arasındaki ilişkileri değerlendirdi.
Sırbistan ile Bosna Hersek arasındaki ilişkilerin her daim kriz dönemlerinden geçeceğini söyleyen Boşnak lider, “Ancak bu ilişkilerin daha ileriye taşınması, geliştirilmesi hem Sırbistan’ın hem de Bosna Hersek’in çıkarınadır.” ifadelerini kullandı.
Hırvatistan ile Bosna Hersek arasındaki ilişkilerde, özellikle eski Hırvat generallerin savaş suçundan hüküm giymesinin ardından yaşanan olumsuz bir atmosfer olduğunu hatırlatan İzetbegovic, bu kararın ardından Hırvatistan tarafından bazı olumsuz açıklamalar geldiğini belirtti.
Boşnak lider, herkesin duruşma sırasında intihar eden eski General Slobodan Praljak’ı konuştuğunu, kararı veren hakimlere tepki gösterdiğini, savaş suçlularını kahramanlaştırdığını ifade ederek, “Oysa hiç kimse kurbanlardan bahsetmedi. Hırvat yetkililer, birer lider gibi değil, politikacı gibi hareket etti. Hırvat halkına, seçmene, asker derneklerine yakın görünmek adına duygusal davrandı.” diye konuştu.
“Kudüs” oylamasında Bosna Hersek’in “çekimser” kalması
İzetbegovic, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda Türkiye’nin girişimleriyle hazırlanan ve ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs kararını eleştiren karar tasarısı için yapılan oylamada Bosna Hersek’in çekimser oy kullanmasına da değindi. BM’deki oylamada sadece İslam ülkelerinin değil, tüm medeni dünya ülkelerinin ABD’nin kararına karşı durduğunu vurgulayan İzetbegovic, “Kudüs’ün İsrail’in başkenti ilan edilmesine, ABD ve İsrail’in yanı sıra belki de adlarını ilk kez duyduğumuz birkaç küçük ülke dışında, herkes karşı çıktı. Hem İsrail, hem de ABD politikasına güçlü bir mesaj verildi.” dedi.
“Konseyin bir üyesi dahi karşı ise karar almamız mümkün olmuyor”
Bosna Hersek’te dış politika kararlarının Devlet Başkanlığı Konseyinde alındığını hatırlatan İzetbegovic, “Biz, Dışişleri Bakanlığımızdan ülke olarak AB üyesi ülkelerin ve bölgedeki diğer ülkelerin tutumunu izlememiz gerektiği yönünde bir tavsiye almıştık. Ben de bunu destekliyordum. Ancak Konseyin diğer iki üyesi (Sırp ve Hırvat) bunu desteklemedi. Dolayısıyla ya oylamaya katılmayacaktık ya da çekimser kalacaktık. Zira bizde kararlar sadece uzlaşma ile alınabiliyor. Konseyin bir üyesi dahi karşı ise karar almamız mümkün olmuyor. Her ne kadar şahsen ben istemesem de çekimser kalmak zorundaydık.” şeklinde konuştu.
“Bosna Hersek Türkiye’nin dostudur”
Türkiye’nin her geçen gün bölge ülkeleriyle daha iyi ilişkiler kurduğuna dikkati çeken İzetbegovic, Türkiye’nin bölgedeki olumlu rolünün, yatıştırıcı ve yapıcı olduğunu vurguladı.
İzetbegovic, Türkiye’nin barış sürecinde bölgeye yardım ettiğini belirterek “Ayrıca bölgedeki Osmanlı mirası eserlere yatırım yapıp bu şekilde bölge ülkelerinin turizm potansiyeline de katkıda bulunuyor.” dedi.
“Türkiye halkı, devleti ve yöneticileri bizi her daim desteklemiştir”
Türkiye’nin Bosna Hersek özelinde ise ülkenin tüm önceliklerini desteklediğini kaydeden İzetbegovic, “AB’ye ve NATO’ya üyelik sürecimiz, bölge barışı, daha iyi bölgesel ilişkiler ve ekonomik kalkınma buna örnek olarak gösterilebilir.” diye konuştu.
İzetbegovic, Bosna Hersek’in de Türkiye’nin dostu olduğunu vurgulayarak “Bunu, 15 Temmuz’daki o kötü gecede verdiğimiz destekle bir kez daha gösterdik. Onun dışında Türkiye halkı, devleti ve yöneticileri, bizi her daim karşılıksız desteklemiştir.” dedi.
“Dayton 2” söylemleri
Bosna Hersek’te 1992-1995 yılları arasında yaşanan kanlı savaşı sona erdiren Dayton Barış Antlaşması’nın ve bu antlaşmanın getirdiği sistemin yenilenmesi gerektiği yönünde ortaya atılan “Dayton 2” girişimini de değerlendiren İzetbegovic, bunun iyi niyetli bir girişim olduğunu söyledi.
Bunun ciddi bir mesele olduğunu ve gerekli hazırlıklar yapılmadan bu tür konulara girilmemesi gerektiğini belirten İzetbegovic, “Bosna Hersek, işlevsel bir devlet olmak adına ileri adım atmalıdır. Mevcut sistemde, koalisyon ortaklarından herhangi biri, istediği zaman, hiçbir sebep göstermeden, herhangi bir süreci durdurabiliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Taraflardan herhangi birinin, süreçleri bloke etmesini engelleyecek bir mekanizma geliştirilmesi gerektiğinin altını çizen İzetbegovic, “Bir gün biri çıkıp da referandumla ülkeyi parçalayamamalı, yeni entiteler kuramamalı.” dedi.
“Bosna Hersek’te durum, siyasilerin ortaya koyduğundan daha iyi”
İzetbegovic, Bosna Hersek’in “olgunlaşma süreci” içinde olduğunu kaydederek “Uluslararası toplum, ülkemizde mevcut ancak artık eskisi gibi her şeye müdahale etmiyor, sorunu bizim çözmemizi bekliyor. Burada hiç kimsenin, artık güç kullanarak bir şey elde edemeyeceğine inanmalıyız.” ifadelerini kullandı.
Bosna Hersek’teki mevcut durumun, siyasilerin ortaya koyduğundan daha iyi olduğunu kaydeden İzetbegovic, ekonomik anlamda diğer bölge ülkeleri ile aynı düzeyde olduklarını, geçen yıl yüzde 18,2 artan ihracat ile bu alanda bölgenin lideri olduklarını söyledi.
