Bosna Hersek, Srebrenitsa soykırımında eşi ve iki oğlunu kaybeden ve “adalet savaşçısı” olarak hafızalara kazınan Hatice Mehmedovic’e veda etmeye hazırlanıyor.
Srebrenitsa’da 1995’te yaşanan soykırımından sonra adaletin yerini bulması ve suçluların cezalandırılması için 23 yıl mücadele eden Hatice Mehmedovic, bugün Srebrenitsa’da kılınacak cenaze namazının ardından doğduğu köy Bektici’de toprağa verilecek.
Başkent Saraybosna’da tedavi gördüğü klinikte kansere yenik düşen ve 66 yaşında hayata gözlerini yuman Mehmedovic, ülke tarihinde adalet arayışının sembolü olarak kalacak.
Srebrenitsa Anneleri Derneği’ni kuran ve başkanlık görevini yürüten Mehmedovic’i son yolculuğuna yüzlerce kişi uğurlayacak.
“Srebrenitsa annesi” olarak tanınıyordu
Soykırımda 44 yaşındaki eşi Abdulah, oğulları 21 yaşındaki Azmir ile 18 yaşındaki Almir’in yanı sıra çok sayıda akrabasını kaybeden Mehmedovic, savaştan sonra 2002’de yüreğindeki acıya rağmen Srebrenitsa’ya geri dönerek adalet mücadelesini yerinde devam ettirdi.
Bir oğlunun kalıntılarına 2007’de ulaşan Mehmedovic, hangi oğluna ait olduğunu bilemediği kemik parçalarını defnedebilmek için 3 yıl bekledi.
Mehmedovic, 8 binden fazla Boşnak sivilin öldürüldüğü soykırımdan sonra eşi ve oğullarını ancak 2010’da Potoçari Anıt Mezarlığı’na defnedebildi. Mehmedovic’in 2010’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda sevdiklerinin tabutlarının başında çekilen fotoğrafı Avrupa’nın göbeğindeki soykırımın sembollerinden biri oldu.
Mehmedovic, oğlu Almir’in evin bahçesine diktiği, eşi ve oğullarını simgeleyen üç çam ağacıyla dertleştiği için Bosnalılar tarafından “Srebrenitsa annesi” olarak tanınıyordu.
Bosna Savaşı’ndan sonra Hollanda’nın Lahey şehrinde kurulan Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi’ndeki (ICTY) birçok davaya katılan ve son nefesine kadar adalet için mücadele veren Mehmedovic’in, “Artık anne olamayacağım. Torunum olmayacak. Oğlum olmayacak. Bu mutlulukların ne anlama geldiğini bilemeyeceğim” sözleri hafızalara kazınmıştı.
Jolie’den Mehmedovic’e duygusal mesaj
Oscar ödüllü ABD’li oyuncu Angelina Jolie, Mehmedovic’in ölümünün ardından yayımladığı duygu yüklü mesajında Mehmedovic ile dört yıl önce tanıştığını hatırlatarak, “Savaştan önce Abdulah, Almir ve Azmir ile yaşadığı hayatı anlattı. Sonra 1995’te ölüme nasıl gittiklerini… Soykırımı yapanlar, işledikleri suçu gizlemek için cesetlerin yerini değiştirdi. Hatice, sevdiklerinin bir parçasına ulaşmak için 15 yıl bekledi” dedi.
Mehmedovic’in nefret etmek yerine güçlü ve hoşgörülü tutumundan son derece etkilendiğini belirten Jolie, “Hatice farklıydı. Adalet ve gerçekler için 23 yıl yorulmadan mücadele etti. Sağlık problemleri yaşamasına rağmen Suriye’ye yardım konvoyları düzenledi” diye konuştu.
Jolie, “Adalet mücadelesini sonlandıramadan hayata gözlerini yuman Mehmedovic’in yaktığı adalet meşalesi yanmaya devam etmeli” dedi.
“Adaletçi ve savaşçı yapısıyla hatırlanacak”
Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar Kitarovic de yayımladığı başsağlığı mesajında, Mehmedovic’in gözlerinde gördüğü acıyı hiçbir zaman unutamayacağını belirterek, “Hatice’nin vefatı, Srebrenitsa’nın ve orada yaşananların unutulmaması gerektiğini bizlere miras bırakıyor” şeklinde konuştu.
Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic, Srebrenitsa annelerinin sembolü haline gelen Mehmedovic’in vefatından derin üzüntü duyduğunu anlatarak, Mehmedovic’in her zaman adaletçi ve savaşçı yapısıyla hatırlanacağını söyledi.
Sırbistan Liberal Demokrat Parti (LDP) Genel Başkanı Cedomir Jovanovic, Mehmedovic’in sonunda sevdiklerine kavuştuğunu belirterek, “Boşnaklar, 23 yıl önce bir kez saldırıya uğradılar. Halkımdan Srebrenitsa soykırımını inkar edenler ise her gün saldırıya uğruyor. Kötünün iyiye ve yalanın gerçeğe üstünlük sağladığı mücadeleyi kazanmaya gücümüz yetmediği sürece şehitlikte yatan kurbanlar barış ve geleceğe biz canlılardan daha fazla katkı sağlayacak” dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da, “Onu hep Srebrenitsa kurbanları için adalet arayan biri olarak hatırlayacağız. Mekanı cennet olsun. Onun davası ilelebet devam edecek” diye konuşmuştu.
Srebrenitsa soykırımı
11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerin Srebrenitsa’yı işgal etmesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar Sırplara teslim edilmişti.
Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, 8 binden fazla Boşnak erkeği ormanlık alanlarda, fabrikalarda ve depolarda katletmişti. Katledilen Boşnaklar, toplu mezarlara gömülmüştü.
Kaynak: AA