Bosna’da kahvenin adına Türk Kahvesi deniliyor.
Yani; Turska kahva.
Sıradan bir ikram değildir kahve Boşnaklar için. Misafire verilen değerin, akrabalık ve dostluk ilişkilerinin sıcacık bir sembolüdür
Kültürlerin günümüzde milletler tarafından benimsenmesini, sahiplenilmesini sağlayan unsurlar arasında hiç kuşku yok ki sembollerin yeri apayrıdır… Lazlarda kemençe, tulum ve hamsi; Trakyalılarda davul ve zurna bunlara örnek gösterilebilir.
Boşnaklar söz konusu olunca akla gelen ilk üç şey börek, kahve ve akordiyon olsa gerek. Boşnak böreğinin el emeği göz nuru hazırlanışı, tembellikten uzak bir şekilde itina ile sofralara sunulması efsane olmasını sağlayan özelliklerdir. Akordiyon mutluluğun en yakın arkadaşı olmuş, Boşnakların düğünlerinde, cumbuslarında baş köşedeki yerini almıştır. Nemoze dzumbus bez harmonika…
Ve kahve… Boşnak kahvesi…
Hazırlanışından ikram edilişine; yanındaki lokumdan içilişine kadar başlı başına bir seramonidir Boşnak Kahvesi tüketimi. Cezvenin içine suyu doldurup üzerine kahveyi eklemekle, ateşin üzerine koyup karıştırmakla hazırlanan kahvelerden farkı, bir milletin özelliklerini yansıtmasıyla açıklanabilir.
Herkesin kahvesi özeldir, cezveleri ayrıdır. Cezveler özel bakırdan yapılmıştır. Bu bakır cezveler normal ateşte değil, odun ateşinde kahveyle buluşur ki işte o zaman benzersiz lezzet çıkar ortaya.
Fincanlarının kulbu yoktur, bakır bir kap içinde muhafaza edilir. Ve fincanların içinde bazı şeylerin unutulmaması için ayyıldız vardır…
Kahvenin doyumsuz tadına ulaşabilmek için Boşnak kahvesine şeker konulmaz. Kahve sadedir, mis kokusu ve damak tadı uzun süre hiçbir yere kaybolmaz.
Kahvenin en yakın dostudur lokum. Dünya üzerinde bu birlikteliği kıskananların sayısı hiç de az değildir. Çayla şeker hiç bir zaman kahve ile lokumun yakaladığı ahengi yakalayamaz. Lokum ağızda erirken, kahvenin lezzetiyle muhteşem bir birliktelik çıkar ortaya…
Boşnak kahvesinin Boşnakların hayatında vazgeçilmez bir yerde olmasının sırrı da buradadır işte. Güne kahveyle başlamak, özel bir iş yapmış olmak demektir. Misafirliklerde kahve ikram etmek, “sana ne kadar değer verdiğimin en güzel göstergesini sunuyorum” manasını taşır…
Ve Boşnak kahvesinin hatırı bir ömür boyu sürer…
çok büyük bir lezzet, boşnaklar da hayatlarından hiç uzak tutmadılar bu lezzeti..bir kahve içmeden hiçbir boşnak evinden çıkamazsınız..ama biz biraz daha sert severiz bu lezzeti, bu yüzden de lokumla yumuşatmayı çözüm olarak sunarız misafirlerimize…veee yandan çarklı içeriz, hemen hemen hepimiz….
“Bir, börek. İki, kulpsuz fincanda kahve. Sarayova’nın üçüncü simgesi Kafeler. Herkes kafede. Bütün kasabalarında genç, ihtiyar, herkes hayatı kafelerde geçiriyor. Kafede oturmak Bosnalı için hayatın kendisi. İnsanlar neden evde değil kafede oturuyor, işte bir kültür biçimi.”
Bir de sanırım kahvenin ayrı bir sembolü varmış. Sırplar kulplu fincanda kahve içerlermiş. Ve haliyle 3 parmaklarını kullanarak. Yani teslis inancı(!) Boşnakların kulpsuz bardakta, beş parmağı da kullanarak kahve içmesi ise İslam’ın 5 şartıyla ilişkiliymiş.Ne kadar güzel değil mi:) Kahve içerken bile değerlerini, inancını muhafaza edebilmek hakikaten çok güzel:)
Peki kulpsuz fincan üç parmakla tutulmazmı buna uygunda rivayetimiz var
BİR BAŞKA RİVAYET: burada kahve fincanları kulpsuz..bunun bile bir anlamı var .Kahve fincanı kulpsuz oldugundan baş ve işaret parmaklarınızın arasına alarak tutmak zorundasınız ki bu bir hilal meydana getiriyor.şimdi ikisini toplayın.fincanın tutan el hilal şeklinde ve fincanın ortasında bir yıldız…bu ancak cok ince ve hassas bir düşüncenin eseridir.bu inandıklarını hayatlarının en ince ayrıntılarına kadar taşıyan bir yaklaşımın somut ifadesidir.bir gerçek varkı boşnak kahvesi böreği kadar meşhurdur…yapabilmek ve ikramıda çok önemli…kıtlamalı boşnak kahvesının yanında genelde lokum ikram edilir..lokum yoksa bitter çikolata ilede süper gider
Boşnak kahvesi nasıl hazırlanır?
– Önce cezveye su konularak kaynatılır. Su kaynadıktan sonra bir kısmı alınarak bir bardakta bekletilir. Cezvedeki suya kahve eklenir ve şeker atmadan köpüklenene kadar pişirilir. Sonra cezveden alınan kaynamış su, pişirilen kahvenin üzerine ilave edilerek karıştırılır. Cezvenin üzerinde oluşan köpükten fincana bir kaşık konur ve sonra üzerine kahve dökülür. Getirilen lokumla tatlandırılarak kahve içilir.
Eh, olur da Bosn(i)a kahvesini alırsanız, yapılışını da tarif edelim.
Cezveye kahveyi koyuyorsunuz, bir başka cezvede de suyu kaynatıyorsunuz. Aslında çok fazla kaynamaması lazım, kaynamaya başladığı anda ocaktan çekin, kahvenin üstüne dökün. Kahveyi ateşte köpürtüp, çekin, tekrar köpürtüp çekin, böyle üç defa. (vakit olmadığında bir defa da olur) Kaymağı fincanlara bölüp, fincanların yanına da kıtlama şeker koyup, keyifle içiniz https://www.bosnahersek.ba/bosnak-kahvenin-oykusu/
