KARAMÜRSEL BOŞNAKLARI
İsmini Osmanlı Devleti’nde hizmet etmiş olan eski Karesi Beyliği komutanlarından Karamürsel Alp’ten alan Kocaeli’nin Karamürsel İlçesi’nin nüfusu 55.169’dur. (2015)
Kocaeli’nin doğal güzelliklerinin yanı sıra güzel sahillerine sahip olan Karamürsel’de Balkan,Kafkas ve Boşnak göçmenler yerleşmiştir.Belediye Başkanı İsmail Yıldırım da Boşnaktır . Mevcut nüfusun yaklaşık yüzde 50’ye yakınını oluşturan Boşnaklar ilk kez 1877-78 yılındaki 93 harbi sonrasında gelmeye başlamışlardır.İlk yerleşenler Sarajevo,Tuzla ve Mostar’dan Kapetanovic ve Dizdarevicler ,Mostar ve Trebinje’den de Sulejman Şekure ve Melka Brizina ile aileleridir.
Boşnaklar,Karamürsel’e yerleştikten sonra Türkiyede yetişmeyen Erik meyvesini getirmiş ve erik yaygınlaşmıştır.Zaten şehir merkezine yerleşenler genelde ticaret ve tarım,köye yerleşenler ise tarım ve hayvancılık yapmışlardır.
Avusturya-Macaristan’ın 1878 Berlin Antlaşması ile Bosna Hersek’e geçici (!) olarak yerleşmesine müteakip bölgedeki Boşnaklardan bir kısmı direniş göstermeye başlamıştır.Özellikle de Avusturya-Macaristan İmp’nun aldığı kararla Boşnakların da askere alınması bu tepkiyi arttırmıştır.İşte bunlardan Hacı Ömer Bizovic ve akrabaları da Avusturya-Macaristan yönetimi tarafından direniş gösterdikleri gerekçesiyle tutuklanmıştır.Ancak dönemin Osmanlı Padişahı 2.Abdulhamid devreye girerek serbest kalmalarını sağlamış ve Bizovicler Karamürsel’e getirilerek İhsaniye Köyü’ne yerleştirilir.Günümüzde İhsaniye Köyünün nüfusu 1758 olup Stolac ilinin Korneic köyünden gelen Boşnaklar tarafından kurulmuştur.Köyde Boşnak Kültürü ve Boşnakça unutulmamıştır.1881’den itibaren Karamürsele Boşnak göçleri hızlanacaktır.
1887 tarihinde Boşnaklar gemilerle Karaköy Rıhtımı’na oradan da uzun bekleyişler sonucunda Karamürsele getirilmiş ve daha sonra günümüzde Yalova’ya bağlı olan Hersek Bölgesine düşünülmüştür.Ancak bölgenin bataklık olması nedeniyle Muhacir İskan Komisyonu tarafından Hacı Bizovic ve ailesi İhsaniye’ye,Diğer sülalerden Gaçolar,Zaimoviçlerin bir bölümü ve Spahiçler Sarıkum’a yerleştirilir.Spahiçlerden Derviş Mehmed ve oğlu Hüseyin efendi bir cami ve mektep yaptırmıştır.Derviş Mehmed’in yaşlanmasından sonra ise Boşnaklar merkezden kendilerine İmam atanamasını isterler.Yine 1887 yılına kadar kendilerine ziraat yapabilecekleri arazi tahsis edilemeyince Geğbuze (Gebze) kazasında Mahmud İlyas Paşa vakfına bağlı Kavak denen arazi talep edilmiş ancak bu arazi boş olmadığı için yeni bir yer konusunda saltanat tarafından talimat verilir.
Kapetanoviçler ,Şekore ve Brizina sülaleleri ise Karamürsel merkeze yerleştirilir.
Diğer Boşnak sülaleler ise Karapınar,Karaova ( Hayriye) ,Oluklu( Kujanicli Boşnaklar) ,Tahtalı,Semetler ,Yalakdere,Ayazma ve Kaytandere köylerine yerleşir.
Karamürsele en erken gelen sülale olan Kapetanoviclerin hayır işleri yaptıkalrı bilinir.Begoviçler ise açtıkalrı işyerleri ve 100 kadar dokuma tezgahı ile 400 işçiye iş sağlamış ve ekonomiye katkıda bulunmuşlardır.
Tahtalı Köyüne 1901 yılında Boşnaklar yerleştirilirken devletten maddi destek alarak tarım ve hayvancılıkla uğraşmaya başlarlar.
Karamürsel’de 2003 yılında kurulan Karamürsel Bosna Hersek Türkleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği ,bölgedeki Boşnakların tanışmasını,kaynaşmasını ve Boşnak kültürünü yaşatma konusunda faaliyetlerini sürdürerek büyük bir kültür hizmeti sunmaktadır
BOŞNAK MUHACİRLERİN AİLE BAZINDA KARAMÜRSELDE DAĞILIMI
MERKEZ: Spahic-Şekore-Kapetanovic-Brizina-Dizdarevic
KARAPINAR KÖYÜ: Zaimovic-Mrako-Penava-Busovlag-Plavic-Brizina-Roic-Cino-Fatimic-Dudic-Sulkic-Hasanagic – Hokic
İHSANİYE: Bizovic-Krelo-Mehremic-Nanic-Cekrov-Mijovic-Delic-Brizina-Avdic
HAYRİYE: Burek-Hajdarovic-Karalic-Basaric-Sahakovic-Rudan-Cengic-Desic-Brizina-Masic-Festic-Zaboravic-Soptic-Spahic
TAHTALI: Akbabic-Şotra-Burek-Burutus-Muallacic
OLUKLU: Begovic-Şejhovic-Bijedic-Hacic-Cerimagic-Demirovic
Kaynaklar:
-Boşnaklar Türkiyenin Sadık Vatandaşları- Sait Kacapor
Wikipedi-Kocaelinin Tarihi Sempozyumu Notları
Karamürseligor.blogcu.com
bosnakmedya.com
Muammer Demirel-Bosna Göçmenleri Makalesi
bosnakmedya.com
